به نقل از «ایرنا»

ساماندهی کودکان کار،نیازی که باید جدی گرفته شود

تاریخ انتشار: ۲۸ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۲۵۹۶۳۹

به گزارش ایرنا، معضل کودکان کار امروز به عنوان یک پدیده جهانی شناخته می شود، این پدیده چندسالی است که در کشور ما و استان قزوینبه چشم می خورد و حل آن به عنوان یکی از دغدغه های مسوولان و دستگاه های ذیصلاح تبدیل شده است.

کودکان کار از نظر جامعه شناسی به افرادی گفته می‌شود که به صورت مستمر، مستقل یا به اجبار خانواده به کار گرفته می‌شوند و این فعالیت مانع از آن می‌شود تا مانند دیگر کودکان بتوانند تجربه این دوران را به صورت عادی و معمولی سپری کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

کودکان کار و خیابانی، افرادی بی‌دفاع هستند و در بسیاری از موارد به صورت ساماندهی شده وادار به کار می‌شوند.

کودکانی که التماس می‌کنند تا چیزی از آنها بخریم، کودکان کار، همان کودکانی هستند که کودکی‌هایشان را در سنگفرش خیابان‌ها دفن کردند و قدم‌های کوچکشان را بر آن کوبیدند تا یادشان برود روزی کودک بودند و باید کودکی کنند.

جامعه شناسان معتقدند فعالیت کودکان کار زنگ هشداری را به صدا در می آورد که نهادهای حمایتی، رفاهی و مسوول در امور خانواده باید برای خاموش کردن آن به طور جدی به تکاپو بیافتند.

خبرگزاری ایرنا مرکز قزوین به همین منظور با توجه شروع فصل تابستان و افزایش روز افزون کودکان کار و خیابانی در چهار راهها و معابر شهری با برخی از کارشناسان و مسوولان پیرامون این معضل اجتماعی به گفت و گو نشست.

کودکان کار و حقوقی که نادیده گرفته می شود
یک روانشناس تربیتی و مدرس دانشگاه در قزوین در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: کودکان کار محصول فقر و شرایط بد اقتصادی هستند.

اقدس اعرابیان افزود: اعتیاد، بیکاری، بیماری، از کارافتادگی سرپرست خانواده و یا فوت وی از عوامل دیگری بوده که باعث می‌شود کودکان وارد چرخه کار شوند.
وی با بیان اینکه کودکان کار و خیابان یکی از معضلاتی است که گریبان گیر اکثر شهرهای بزرگ بوده و در برخی از کلانشهرها به وفور مشاهده می شود،افزود:این مساله به دلیل مغایرت با بحث حقوق کودک و پیامدهای آن به عنوان یکی از مسائل مهم جوامع امروزی تبدیل شده است.
وی با اشاره به اینکه کودک کار به کودکی اطلاق می شود که به صورت مداوم به خدمت گرفته می شود و این امر موجب ترک تحصیل و تهدیدات روحی و جسمی آنها می شود، اظهار کرد : اغلب این کودکان وابسته به خانواده هستند و در صورت کار نکردن آنها خانواده قادر به تامین نیازهای ضروری خود نیست.
این روانشناس بالینی تاکید کرد: کودکان کار به لحاظ شرایط تغذیه و بهداشت در وضعیت نامساعدی بسر می‌برند و براحتی می توانند بازیچه دست بزهکاران حرفه ای مانند باندهای توزیع مواد مخدر یا سارقین قرار بگیرند،بیشتر این افراد از تحصیل نیز محروم هستند.
وی با بیان اینکه البته بین کودکان کار و خیابانی باید تفاوت قائل شویم،تصریح کرد: کودکان خیابانی افراد بی خانمانی هستند که دوره‌ ای از زندگی خود را در خیابان سپری کرده و این پدیده هم البته یک ناهنجاری اجتماعی است، براساس ماده یک پیمان نامه حقوق کودک به افرادی اطلاق می شود که زیر ۱۸ سال بوده و در خیابان زندگی و کار می کند،خانواده ندارد یا امکان دسترسی به خانواده در او وجود ندارد.
به گفته این استاد دانشگاه، براساس تعریف یونیسف کودکان زیر ۱۸ سال که عمده وقت خود را بدون سرپرست و نظارت بزرگسالان به مشاغل رده‌ پایین می گذرانند کودکان خیابانی گفته می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: تعریف دیگر یونیسف در سال ۱۹۷۷ از کودکان خیابانی این است که به کودکانی گفته می‌شود که در شهرهای بزرگ جهت ادامه زندگی خود مجبور به کار و زندگی در خیابان هستند.
اعرابیان ادامه داد: سازمان بهداشت جهانی این کودکان را به چهار گروه دسته‌بندی کرده است، کودکانی که در خیابان ها زندگی می‌کنند و اولین نگرانی آنها زنده ماندن و داشتن سرپناه است، کودکانی که از خانواده خود جدا شده‌اند و موقتا در مکانی مانند خانه‌ های متروک و مخروبه، سایر ساختمان‌ هاو سرپناه زندگی می‌کنند و یا از منزل دوستی به دوست دیگر می روند.
وی اضافه کرد : همچنین کودکانی که با خانواده خود در تماس هستند ولی به دلیل فقر، پرجمعیت بودن خانواده، سوء استفاده جسمی و جنسی در برخی شبها و در طول روز در خیابان بسر می‌برند و یا کودکانی که در مراکز ویژه نگهداری می شوند اما در قبل در وضعیت بی خانمانی بسر برده اند و در معرض خطر برگشت به همان وضعیت سابق را دارند.

ضرورت توانمندسازی خانواده دارای کودکان کار
این روانشناس کودک با تاکید بر اینکه کودک خیابانی محصول خانواده آشفته و نابسامان است،گفت: کودکان خیابانی نسبت به کودکان کار به مراتب بیشتر در معرض آسیب‌های اجتماعی هستند.
وی با اشاره به عوامل مختلف در بوجود آمدن کودکان کار در جامعه،افزود: عوامل اقتصادی مانند فقر، بیکاری، مشاغل کم درآمد پدران و فاصله طبقاتی زیاد و عوامل اجتماعی مانند مهاجرت،کمبود قوانین حمایتی و عوامل خانوادگی مانند خانواده پر تنش،فوت یا جدایی والدین، اعتیاد، سابقه بزهکاری والدین، خشونت، بیماری روانی و وجود ناپدری یا نامادری است.
اعرابیان ادامه داد: همچنین عوامل زیستی‌ روانی مانند بحران هویت و بلوغ، فرار از مدرسه و خانه، بزهکاری و اعتیاد از دیگر عوامل در کودکان کار می توان برشمرد.
وی تاکید کرد : از آنجایی که یکی از عوامل مهم پدید ماندن کودکان کار فقر و مشکلات اقتصادی خانواده است، رویکرد اصلی در جهت پیشگیری از این پدیده باید در جهت توانمند سازی خانواده باآموزش فنی و حرفه ای اعضای خانواده، اعطای تسهیلات کم بهره و حمایت از خانواده باشد.
این استاد دانشگاه افزود: کودکان کار و خیابان یک مساله چند بعدی است که نیازمند ورود نهادها و دستگاه‌های مختلفی همچون قوه قضائیه،شهرداری،نیروی انتظامی، اداره کار، سازمان آموزش فنی و حرفه ای، بهزیستی است.
وی یاد آور شد : ضروری است پس از جمع آوری این کودکان توسط نیروهای شهرداری و انتظامی، با غربالگری بعمل آمده کودکان دارای خانواده از کودکان بدسرپرست و بی سرپرست جدا شده و کودکان دسته دوم جهت حمایت همه جانبه در مراکز نگهداری سازمان بهزیستی مورد مراقبت قرار گیرند و در خصوص دسته اول ابتدا در جهت توانمند سازی خانواده آنان اقدامات لازم به عمل آید و در صورت حضور مجدد کودک در خیابان از طریق قوه قضائیه با خانواده این کودکان و استثمار فرزندان برخورد قانونی بعمل آید.

شناسایی و پذیرش ۱۲۴ کودک خیابانی در قزوین
معاون اجتماعی بهزیستی استان قزوین درباره آخرین آمار کودکان کار و خیابان گفت: در سال گذشته در مراکزشبانه روزی ۷۱ نفر و در مراکز روزانه حمایتی آموزشی ۱۲۴ نفر شناسایی و پذیرش شدند؛ همچنین تا پایان اردیبهشت سال جاری در مراکز شبانه‌روزی ۱۰ نفر و در مراکز روزانه حمایتی آموزشی ۹ نفر شناسایی و پذیرش شده‌اند.

هدی حقیقی با اشاره به اقدامات صورت گرفته برای ساماندهی کودکان کار و خیابان، افزود: ساماندهی و حمایت از کودکان در شرایط دشوار در تمام دنیا از جمله وظایف اصلی دولت‌ها در اداره کشور بوده و در کشور ما نیز با توجه به زمینه‌های مذهبی و فرهنگ غنی ایرانی- اسلامی، این مساله از مهم ترین دغدغه‌های حاکمیت و مطالبات جامعه مدنی است.
معاون اجتماعی بهزیستی استان قزوین ادامه داد: سازمان بهزیستی کشور با مشاهده روند رو به رشد تعداد کودکان خیابانی در سطح جامعه از سال ۱۳۷۸ با کسب اجازه رسمی از سازمان برنامه و بودجه وقت اقدام به تهیه و اجرای طرح پذیرش، تشخیص و جایگزینی کودکان خیابانی در سراسر کشور در قالب مراکز دولتی، شبانه روزی و رایگان زیرمجموعه خود کرده و در استان قزوین نیز در همین راستا جهت ساماندهی این کودکان یک مرکز شبانه روزی نگهداری از کودکان کارو خیابان در شهرستان قزوین راه‌اندازی شده است.
وی تصریح کرد: همچنین مرکز حمایتی-آموزشی کودک و خانواده (خانه خورشید) در شهرستان قزوین در سال ۱۳۹۵، جهت ارائه خدمات روزانه و سرپایی به کودکان کار و خانواده‌های آن‌ها به منظور جذب و شناسایی و ساماندهی تاسیس شد.
این مسوول ادامه داد: از سال ۱۳۸۴ هم ۱۱ دستگاه و سازمان دیگر موظف به همکاری با سازمان شده‌اند و در سال گذشته کارگروه‌های متعددی در اداره کل بهزیستی مبنی بر اعلام شرح وظایف سازمان‌ها و بررسی موانع و چالش‌ها برگزار شده است.
حقیقی درباره ارائه خدمات در خصوص سلامت کودکان کار نیز گفت: ارائه خدمات بهداشتی و درمانی مطابق با آئین نامه ساماندهی کودکان کار و خیابان به کودکان و خانواده آنان توسط دانشگاه علوم پزشکی با معرفی بهزیستی صورت می‌گیرد.
وی ادامه داد: همچنین غربالگری بهداشتی به صورت مداوم توسط شبکه‌های بهداشت و پوشش درمانی و خدمات مورد نیاز کودک و خانواده درجه اول در مراکز درمان و بیمارستان‌های تابعه توسط سازمان تامین اجتماعی انجام می‌شود و این افراد تحت پوشش بیمه سلامت هم قرار می‌گیرند.
معاون اجتماعی بهزیستی استان قزوین با اشاره به ارائه خدمات تحصیلی اضافه کرد: وضعیت تحصیلی کودکان کار شناسایی و پذیرش شده توسط مددکار اجتماعی، مورد بررسی قرار گرفته و اقداماتی مانند پیگیری تحصیلی کودکان (معرفی نامه-ثبت نام-تماس با مدرسه محل تحصیل با هدف حصول اطمینان از بهبود وضعیت تحصیلی و حضور در کلاس) و برگزاری کلاس‌های آموزشی (تابستانی) برای این کودکان انجام می‌شود.
وی ادامه داد: برگزاری جلسات کتاب خوانی با هدف افزایش سطح مطالعه و بارش فکری کودکان و برگزاری بازی رایانه‌ای و همچنین بازی‌های گروهی با هدف آموزش فعالیت گروهی و تاب آوری هم انجام می‌شود.
این مسوول بیان کرد: در خصوص کودکان بازمانده از تحصیل، باید شرایطی فراهم شود که کودک در مدارس عادی و در کنار همسالان خود به تحصیل ادامه دهد حتی اگر لازم باشد تسهیلاتی از قبیل کلاس خصوصی فشرده و تجهیزات خاص برای اینکار فراهم شود.
وی ادامه داد: در صورت عدم تحقق وضعیت گفته شده کودک در مدارس ویژه متناسب با شرایط خود از قبیل مدارس بزرگسالان، شبانه، شبانه روزی و استثنایی، با هماهنگی سازمان آموزش و پرورش به تحصیل ادامه می‌دهد.

۶۰ تا ۸۰ درصد کودکان خیابانی اتباع هستند
حقیقی درباره کودکان اتباع گفت: با توجه به نتایج مطالعات و تجربیات اجرایی از کودکان گردآوری شده بین ۶۰ تا ۸۰ درصد آن‌ها غیرایرانی، به ویژه از اتباع کشور افغانستان بوده‌اند و همواره ارائه خدمت به این کودکان با توجه به اینکه تعدادی از آن‌ها فاقد کارت اقامت هستند با چالش‌هایی روبرو است.
وی ادامه داد: بررسی تابعیت کودک در ساماندهی آن‌ها موثر است و احراز هویت کودک از طریق عکس برداری از عنبیه چشم از ثبت اطلاعات تکراری جلوگیری خواهد کرد و به این منظور در نظر است، با دریافت اعتبارات ملی این سازمان دستگاه عنبیه چشم تهیه شود.
حقیقی اظهار کرد: برای مقابله با کار کودکان ایجاد بستر لازم جهت توانمندسازی فرد و خانواده وی، انجام اقدامات فرهنگی و تبلیغی، تهیه برنامه‌ها و تیزرها برای آگاه‌سازی اقشار مختلف جامعه جهت کاهش حضور کودکان در خیابان و آگاه‌سازی خانواده و کودک یا نوجوان از منابع حمایتی جامعه ضرورت دارد.

دستگاه قضایی همواره در مقوله حمایت از کودکان و خیابانی ورود داشته است

معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان قزوین نیز گفت: دستگاه قضائی استان همواره در مقوله حمایت از کودکان کار و پیگیری در اجرای صحیح آیین نامه ساماندهی و حمایت از کودکان کار و خیابان ورود داشته است.
علی فولیان با بیان اینکه دستگاه قضائی در این حوزه رویکردی اجتماعی و قضائی دارد، افزود: رویکرد اجتماعی قوه قضائیه شامل سه بخش شناسایی، ساماندهی و توانمند سازی کودکان کار می‌باشد و حمایت از اطفال و نوجوانان به عنوان یک برنامه تحولی در دستور کار معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان قرار دارد.
وی اظهار کرد: دستگاه قضائی، مطابق ماده ۶ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان تکالیف و وظایف ۱۲ دستگاه مسئول در این حوزه را ابلاغ نموده و مسوولان امر موظفند وفق قانون به تکالیف خود در این حوزه عمل کنند.
فولیان با اشاره به اقدامات صورت گرفته از سوی دفتر حمایت از حقوق کودکان، زنان و خانوداه دادگستری استان قزوین جهت حمایت از این قشر آسیب پذیر ادامه داد: مطابق ماده سه قانون حمایت، هرگونه وضعیت مخاطره آمیزی که طفل یا نوجوان را در معرض بزه دیدگی یا ورود آسیب به سلامت جسمی، روانی، اجتماعی، اخلاقی، امنیتی و یا وضعیت آموزشی وی قرار دهد؛ نیازمند مداخله و حمایت قانونی است.
این مقام قضایی تاکید کرد : معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم استان قزوین با پیگیری جدی از سوی دفتر حمایت از حقوق کودکان و زنان و خانواده دادگستری استان از طریق فراهم کردن موجبات ادامه تحصیل افراد بازمانده از تحصیل و حمایت از خانواده های آنان، مشاوره های تخصصی و رسیدگی به وضعیت معیشتی آنان را پیگیر خواهد بود.

ره آورد :
پدیده کودکان کار یا خیابانی واقعیت انکار ناپذیر جامعه که سالهاست به یک معضل اجتماعی تبدیل شده و باید با چاره اندیشی دستگاه های مسوول بتوان آنرا کاهش داده و کنترل کرد.

استان‌ها قزوین ۰ نفر برچسب‌ها سازمان بهزیستی آسیب های اجتماعی استان قزوین کودکان کار سازمان بهزیستی کشور

منبع: ایرنا

کلیدواژه: سازمان بهزیستی آسیب های اجتماعی استان قزوین کودکان کار سازمان بهزیستی کشور سازمان بهزیستی آسیب های اجتماعی استان قزوین کودکان کار سازمان بهزیستی کشور کودکان کار و خیابان حمایت از کودکان شناسایی و پذیرش سازمان بهزیستی کودکان خیابانی معاون اجتماعی کودکان خیابان سازی خانواده ارائه خدمات استان قزوین عنوان یک شبانه روزی حقوق کودک

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۲۵۹۶۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

راهکارهای جایگزین تنبیه بدنی در کودکان

یک روانشناس در مورد تنبیه کودک گفت: شما می‌توانید با استفاده از محرومیت‌سازی، محدویت‌های کلامی یا تقویت منفی به صورت غیرفیزیکی کودک را تنبیه کنید. چرا که تنبیه بدنی می‌تواند خشم، پرخاشگری، و طیف وسیعی از اختلالات هیجانی و رفتاری را برای کودک به همراه داشته باشد.

به گزارش ایسنا، سحر پهلوان‌نشان روانشناس کودک و نوجوان در گفت‌وگو با ایسنا با بیان تعریف تنبیه از دیدگاه روانشناسی گفت: در روانشناسی کودکان و نوجوانان، تنبیه را به عنوان یکی از شیوه‌های رایجی که ذیل رفتار درمانی به شمار می‌آید در نظر می‌گیرند، شیوه‌ای که برای آموزش برخی از مفاهیم یا اجتناب از انجام برخی از موارد، توسط خانواده‌ها یا افرادی که در حوزه آموزش، تعلیم و تربیت هستند می‌تواند اعمال شود.

شکل‌های مختلفی از تنبیه وجود دارد

این روانشناس در ادامه با بیان اینکه کلمه تنبیه در نظر عوام، همان تنبیه فیزیکی و بدنی است، گفت: ما شکل‌های مختلفی از تنبیه را داریم برای مثال شکلی از تنبیه می‌تواند به شکل تقویت منفی باشد. در شکل دیگر از تنبیه، کودک از موضوع مثبتی که برای او لذت یا خوشحالی به همراه داشته دور شود، یا در اختیار او قرار نمی‌دهیم. بنابراین شما می‌توانید با استفاده از محرومیت‌سازی، محدویت‌های کلامی یا تقویت منفی به صورت غیرفیزیکی کودک را تنبیه کنید. چرا که تنبیه بدنی می‌تواند خشم، پرخاشگری، و طیف وسیعی از اختلالات هیجانی و رفتاری را برای کودک به همراه داشته باشد.

از تنبیه بدنی در موارد خاصی استفاده می‌شود

پهلوان نشان تأکید کرد: تنبیه‌ها اگر بخواهند مؤثر باشند نباید جسمی و فیزیکی باشند مگر در مواقعی که یک آسیب جدی متوجه کودک می‌شود یا کودک ناخواسته آسیب جانی که به فرد دیگر یا به اموال و دارایی دیگران وارد می‌کند. مثلاً  آتش‌افروزی‌هایی که برخی کودکان انجام می‌دهند یا بازی‌های خطرناکی که می‌تواند حتی منجر به مرگ کودک یا فرد همسال او شود. یا برای بچه‌هایی که سابقه مشکلات رفتاری مانند اوتیسم و کم‌توانی ذهنی‌ دارند، چون قوه ادراک آنان از لحاظ شناختی رشد پیدا نکرده است. در برخی مواقع از تنبیه‌های فیزیکی هم استفاده می‌شود. ولی در مواردی غیر از این، بیشتر توصیه می‌شود که از شیوه تنبیه‌های غیر جسمی مثل تقویت منفی، محروم‌سازی، تقویت‌های مثبت و .. استفاده شود.

ما شکل‌های مختلفی از تنبیه را داریم برای مثال شکلی از تنبیه می‌تواند به شکل تقویت منفی باشد.در شکل دیگر از تنبیه، کودک از موضوع مثبتی که برای او لذت یا خوشحالی به همراه داشته دور شود، یا در اختیار او قرار نمی دهیم. محرومیت سازی، تنبیه‌های غیرکلامی مانند سکوت یا پاسخ ندادن پدر یا مادر در موقعیت‌های مدنظر آنها، شیوه های دیگری از تنبیه غیر جسمی هستند.

عوامل تأثیرگذار بر تنبیه کودکان

این روانشناس ادامه داد: برای آموزش مفاهیم خاص مانند نظم نخست باید منظور خود از نظم را برای کودک مشخص کنیم. به کودک نشان دهیم رعایت نظم می‌تواند پیامدهای مثبت به همراه داشته باشد و عدم رعایت  آن می‌تواند به تنبیه‌های مانند محرومیت از امتیاز خاص منجر شود.‌

وی افزود: نکته دوم درباره مؤثر بودن تنبیه‌ها این است که باید متناسب با کاری که کودک انجام داده یا نداده، تنبیه انجام شود. مثلاً اگر کودک درس خود را نخواند ما نمی‌توانیم به او بگوییم که خوب من به تو قول داده بودم که آخر هفته تو را به شهربازی ببرم و الان نمی‌برم. قول‌هایی که به کودک داده می‌شود اساساً باید اجرا شوند. در واقع در حال حاضر عدم اجرای این قول یک بی‌اعتمادی را در کودک ایجاد می‌کند. بنابراین تنبیه یا محرومیت مد نظر باید حول‌ محور همان موضوع و یا در فاصله‌ی نزدیک به آن موقعیت و نه در روزهای آینده باشد.

پهلوان نشان خاطرنشان کرد: شدت تنبیه‌ها باید متناسب با سن کودک در نظر گرفته شود مثلاً زمانی باید صحبت از محروم‌سازی شود که کودک کار اشتباهی را انجام داده است. این زمان بندی باید براساس سن کودک باشد یعنی اگر کودک 3 ساله است حدوداً بین 3 تا 6 دقیقه بعد از انجام کار خطا، تنبیه مناسب صورت گیرد.

این روانشناس گفت: توصیه ما این است که والدین بیشتر بر روی رفتارهای مثبت کودک تمرکز کنند که بتواند برای کودک تشویق به همراه داشته باشد. از این رو وقتی کودک خطایی انجام می دهد و در لحظه مورد تنبیه قرار می‌گیرد باید کوچک‌ترین اتفاق مثبت را هم مورد تشویق قرار داد. این تشویق‌ها می‌تواند تصدیق کلامی، تشویق اجتماعی و نظام اقتصاد ژتونی(پاداش دادن به کودک درقبال رفتارهای مطلوب) باشد. تا کودک برای انجام رفتارهای درست، انگیزه بیشتری پیدا کند. با این شیوه اگر کودک برای جبران اشتباه تلاشی انجام دهد. با استفاده از اقتصاد ژتونی می‌تواند یک تعدادی از آن مجازات و یا تنبیه‌هایی که برای او در نظر گرفته‌شده، را کاهش داد.

تأثیرات منفی تنبیه بدنی در کودکان‌

این روانشناسی درباره‌ تأثیرات منفی تنبیه بدنی در کودکان گفت: تأثیرات آن را از منظر گوناگون می‌توان بررسی کرد. این که کودک در چه بازه سنی قرار داشته باشد، یا جنس کودک چی باشد، یا کدام یک از والدین در چه موقعیت مکانی و زمانی این تنبیه را انجام داده باشند، متفاوت است. در قسمت اول یکی از تبعات این گونه از تنبیهات احساس شرم و نقص را در کودک به همراه می‌آورد که ممکن است نسبت به آن فرد تنبیه‌کننده پدر، مادر، مربی یا هر فرد دیگری، احساس ناکامی ایجاد شود که متعاقب آن می‌تواند خشم، پرخاشگری، و طیف وسیعی از اختلالات هیجانی و رفتاری را در ادامه برای کودک ایجاد کند.

 پهلوان‌نشان ادامه داد: یکی دیگر از واکنش‌های که کودک در مقابل تنبیه بدنی می‌تواند انجام می‌دهد پرداختن به کارهایی است که والدین به آن حساس هستند. به این روش معمولا کودکان والدین خود را کنترل می‌کنند.

وی معتقد است: در فضای یادگیری مشاهده‌ای هم کودک یاد می‌گیرد که این یک شیوه‌ای است که خانواده می‌تواند  به وسیله آن به اهدافش برسد. بنابراین او هم در ارتباط با همسالان هم‌جنس یا غیر هم‌جنس خود و یا افرادی بزرگ‌تر از خود می‌تواند به کار ببرد. شیوه‌ای برای کسب توجه و به هدف رسیدن کودک از این منظر که دیگران را مجبور کند تا یکسری کارهایی را برای او انجام دهند.

 این  روانشناس تأکید کرد: غیر از موردی که گفته شد ما شاهد یک فاصله‌گیری عاطفی هم در بچه‌ها هستیم. اگر اولین شیوه‌ خانواده وقتی‌که کودک اشتباه یا خطایی را انجام می دهد، شیوه تنبیه فیزیکی و داد و بیدادهای همراه با آن باشد، باعث می‌شود که ویژگی‌هایی مانند صبر، تحمل ناکامی یا به تأخیر انداختن ارضای نیازها در بچه‌ها با مسائل زیادی مواجهه شود که آسیب‌های آن در دوران بعدی زندگی کودک هم برای ما کاملاً مشخص است. کودک از پدر و مادر خود فاصله می‌گیرد و خلأهای عاطفی زیادی برای او به وجود می‌آید و این موضوع خیلی مواقع باعث می‌شود که ارتباط ایمن کودک با منابع دل‌بستگی اولیه او مثل پدر و مادر هم  دستخوش تغییر شود.

خشم، انزجار، تنفر، پرخاش، طیف وسیعی از هیجان‌های منفی که می‌تواند برای کودک اتفاق بیافتد برای او عادی می‌شود و به ابعاد مختلف زندگی کودک هم سرایت پیدا می‌کند.

وی در ادامه گفت: خیلی وقت‌ها ما با والدین مخصوصاً والدینی با حالت تکانشی‌تر یا سابقه اختلالات روان‌شناختی یا آستانه تحمل پایین صحبت می‌کنیم، می‌گویند که من در آن لحظه متوجه نشدم که چه اتفاقی افتاده است و بعد از آن هم پشیمان شدم. اما آن آسیبی که تنبیه بدنی حتی برای بار اول در ذهن یک کودک ایجاد کند، می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری را داشته باشد.

 پهلوان‌نشان خاطرنشان کرد: البته خود اختلال‌های روان‌شناختی یا اختلال خاص والدین در این زمینه باید ارزیابی شود، تا در نظر گرفته شود که رفتار کودک چه طرح‌واره‌ای را در ذهن والدین فعال می‌کند که با اشتباه کودک خشم عجیب غریبی در مادر یا پدر فعال می‌شود که به طبع آن رفتار فیزیکی بر روی کودک انجام می گیرد.

اگر اولین شیوه‌ی خانواده وقتی‌که کودک اشتباه یا خطایی را انجام می دهد، شیوه تنبیه فیزیکی و دادو بیدادهای همراه با آن باشد باعث می‌شود که ویژگی‌هایی مانند صبر، تحمل ناکامی یا به تأخیر انداختن ارضای نیازها در بچه‌ها با مسائل زیادی مواجهه شود که آسیب‌های آن در دوران بعدی زندگی کودک هم برای ما کاملاً مشخص است. کودک از پدر و مادر خود فاصله می‌گیرد و خلأهای عاطفی زیادی برای او به وجود می‌آید و این موضوع خیلی مواقع باعث می‌شود که ارتباط ایمن کودک با منابع دل‌بستگی اولیه او مثل پدر و مادر هم  دستخوش تغییر شود.

علت مقابله به مثل کودکان در تنبیه بدنی‌

این روانشناس کودک در پاسخ به سؤالی درباره‌ی این‌که چرا بچه‌ها وقتی مورد تنبیه بدنی قرار می‌گیرند دقیقاً مقابله به مثل می‌کنند و همان رفتار را در مقابل والدین انجام می‌دهند، گفت: در سنین تقریباً 3تا 6 سالگی که کودکان در مرحله دوم روان‌شناختی خود هستند نیروی اراده در حال شکل گرفتن است. این نیروی اراده و آن مقاومت گرایی‌ها و منفی‌گرایی‌هایی که کودکان دارند. باعث نه گفتن‌ آنان می‌شود و در سطح جسمی هم کودک متوجه توانایی بدنی و ماهیچه‌ای خود شده است و می‌خواهند در مقام عمل این توانایی را نشان دهد تا ببیند آیا دقیقاً می‌توانند همان کار را انجام دهد.

پهلوان‌نشان تأکید کرد: به هر حال منبع الهام کودک والدین هستند تصور آن‌ها این است که اگر والد کاری را انجام می‌دهد این کار، درست است. بنابراین او هم امتحان می‌کند تا ببیند آن نتیجه‌ای که والد می‌خواهد از کودک بگیرد کودک هم می‌تواند آن نتیجه را از والد بگیرد؟ به همین خاطر است که می‌گوییم  از آنجایی که بچه‌ها مشاهده کنندگان قوی هستند و تقریبا در 5 تا 6 سال اول زندگی‌شان هم این شخصیت روانی در حال شکل گیری است، اکیدا توصیه می‌شود تا جایی که امکان دارد، گفتگوی همدلانه بدون برانگیختگی احساس شرم و نقص در کودک اتفاق بیافتد تا هیجان کودک به شکل درستی بررسی شود. البته تنبیه اصولی مانند محرومیت، تقویت منفی، جداسازی یا شیوه‌های غیرکلامی با توجه به شرایط سنی و روشی صحیح می‌تواند یکی از روش‌های کارآمد در تربیت کودک باشد.

این  روانشناس در ادامه گفت: مسئله بعدی که به شدت توصیه می‌کنیم این است که خانواده‌ها انتظارات‌شان را از کودکان در سطح متعارف، منطقی و مطلوب متناسب با سن، جنس و ویژگی‌های تحولی کودکان قرار دهند، در کنار آن پیامدهایی‌ که انجام یا عدم انجام آن رفتار، با شکل‌های مختلف به کودک گفته شود.

اصرار کودکان بر درستی اشتباهی که انجام می‌دهند

 پهلوان‌نشان در پاسخ به سوال دیگری درباره‌ مقاومت کودکان و اصرار آن‌ها بر اشتباه نبودن کارشان اظهار کرد: دلایل زیادی باعث می‌شود که کودک اصرار بر درست بودن کار خود داشته باشد. اگر کودک در بازه‌ سنی 3 تا 6 سال باشد این مقاومت و منفی‌گرایی اساسا جزو شاخصه‌های تحولی او است. والدین باید از شیوه‌های دیگر و به شکل غیر مستقیم مانند استفاده از کارتون‌ها، قصه‌ها، نمایش ها و بازی با عروسک‌ها، سعی کنند آن مفهوم را آموزش دهند.

وی ادامه داد: از دلایل دیگری که باعث می‌شود بچه‌ها اشتباهات خود را نپذیرند این است که کودک در فضای ذهنی خود این داده را دارد که من اگر الان به اشتباه خود اقرار کنم کتک می‌خورم چون قبل‌تر از این هم همین موضوع اتفاق افتاده است.

این روانشناس کودک گفت: اساسا والدین در تنبیه‌های خود به دنبال راه‌حل مسئله نیستند بلکه به دنبال آن هستند که آن احساس شرم و نقص در کودک بالا بیاد و به او بقبولانیم که تو مقصر هستی. در صورتی که صورت مسئله اصلی ما باید آن اتفاق باشد. زمانی که کودک دارد به چهره والدین نگاه می‌کند و می‌بیند که این والدین بسیار برافروخته هستند و شاید ابزار خاصی هم در دست داشته باشند. مسلما از پذیرفتن اشتباه خود اجتناب می‌کند. از سوی دیگر در دوره‌ای که کودک استقلال‌ورزی را تجربه می‌کند، آن احساس شرم  برای او آزار دهنده است. بنابراین شاید بهتر باشد در موقعیتی که هم والد عصبانی است و هم کودک پذیرا نیست. شروع به تنبیه کردن یا شکافتن مسئله نکنیم و اجازه دهیم کمی زمان بگذرد تا بار هیجانی فروکش کند.

وی در پایان با تاکید بر اینکه باید والدین تمرکز خود را روی خود اتفاق بگذارند. تصریح کرد: بچه‌ها متمرکز بر حال هستند و آینده‌نگری ندارند. ممکن است کاری را هم به اشتباه انجام بدهند. ولی واقعاً نیت عامدانه‌ای نبوده است. به این دلیل بعضی وقت‌ها کودکان می‌گویند که من نمی‌دانستم که این اتفاق می‌افتد و فقط می‌خواستم تجربه کنم. از این رو ما باید بر روی گفت‌وگوی همدلانه‌ای با کودک تمرکز کنیم و ببینیم که کودک در آن لحظه چگونه فکر می‌کرده و چه احساسی را داشته و چه هیجانی را تجربه کرده است.

انتهای پیام